در پی این جهش ارزی، بازار طلا و سکه نیز واکنش نشان داد؛ قیمت هر سکه تمام، نیم، ربع و همینطور طلای ۱۸ عیار با افزایش قابل ملاحظهای همراه شد.این روند صعودی ارز و طلا، برای بسیاری از فعالان بازار، چه خریداران نقدی، چه کسانی که به دنبال حفظ ارزش دارایی خود هستند، حکم زنگ خطر را دارد. این وضعیت یعنی سقوط ارزش پول ملی، موج تورم انتظاری و فشار در هزینه زندگی خانوار.اما نکتهای که تحلیلگران و کارشناسان اقتصاد بارها بر آن تأکید کردهاند این است که این جهشها ناشی از دلایلی مثل ترکیب ابهام در سیاستگذاری ارزی، تصمیمات پرحاشیه دولت و انتظارات روانی مشوش است.در هفتهها و روزهای اخیر، برخی اقدامات دولت و سیاستگذاران اقتصادی از جمله تغییر سازوکار تخصیص ارز، سیاستهای مبهم درباره ارز ترجیحی و شفاف نبودن مسیر دخالت یا عدم دخالت در بازار، این سیگنال را به بازار داد که «نوسان آزاد» و «پذیرش نرخهای بالاتر» ممکن است. این برداشت برای معاملهگران و بازارسازان خصوصی مجوزی برای حضور پررنگتر در بازار غیررسمی، معاملات فردایی و سفتهبازی بر پایه دلار بود. نتیجه هم این شد که تقاضا - حتی اگر واقعی نباشد - افزایش یافت و قیمتها با شتاب بالا رفت. در چنین شرایطی، بازار نه صرفاً بر اساس عرضه و تقاضای واقعی، بلکه بر پایه ترس، امید، انتظار و روان جمعی شکل گرفت؛ بنابراین رشد دلار ۱۲۵ هزار تومانی - بیش از آنکه بازتاب اقتصاد واقعی باشد - انعکاس تشویش سیاستگذاری و بیثباتی روانی بازار است. وقتی جهش قیمت بر پایهی هیجانات و انتظارات باشد، دو خطر جدی وجود دارد:
نخست، ریسک اصلاح ناگهانی: اگر دولت تصمیم بگیرد مداخله کند، یا با اجرای سیاست متفاوتی ناگهان سیگنال «ثبات یا کاهش نرخ» بدهد، کسانی که با امید به رشد بیشتر دلار صرفاً برای سفته-بازی وارد بازار شدهاند، ممکن است متحمل ضرر سنگین شوند.
دوم، تحمیل فشار اقتصادی بر مردم: این افزایش نرخ ارز، قیمت کالا و خدمات را سریعتر بالا میبرد؛ هزینه زندگی برای خانوارها بیشتر از قبل میشود و بخشهای وسیعی از جامعه در تنگنای اقتصادی قرار میگیرند.ضمن اینکه این وضعیت، اعتماد به سیاستگذاران و بازار رسمی را بیش از پیش تضعیف میکند و بدیهی است که وقتی اعتماد نباشد، اقتصاد بیشتر در مسیر غیررسمی، قاچاق، دلار زیرمیزی و تورم انتظاری حرکت خواهد کرد. به باور تحلیلگران اگر سیاستگذار ارزی اراده کند، میتواند با سه اقدام نسبتاً ساده یعنی سیگنال روشن و شفاف درباره سیاست ارز، تأمین نقدینگی و ثبات در بودجه و کنترل عرضه ارز و جلوگیری از نوسانسازی فضا را آرام کند. در این صورت، آرامش روانی باز میگردد و دلار و طلا میتوانند کمی پایین بیایند؛ به خصوص اگر سفتهبازان زودتر از موعد خروج کنند.اما اگر ابهام ادامه پیدا کند و مردم بر پایه انتظارات وارد بازار شوند، با هر خبر سیاسی یا بینالمللی کوچک احتمال رشد بیشتر قیمت دلار و سکه وجود دارد. بهنظر میرسد تا پیش از روشن شدن چشمانداز سیاسی و افزایش محسوس عرضه ارز، نوسانات در قالب یک روند صعودی شکننده ادامه یابد؛ روندی که میتواند پیامدهای مهمی برای سایر بازارهای مالی و تصمیمگیریهای اقتصادی در کشور داشته باشد.