«ناسالم برای گروههای حساس»، «ناسالم برای همه» یا «تا حد امکان از خانه خارج نشوید»؛ اینها بخش کوچکی از عبارتهای نگران کننده در خصوص آلودگی هواست که ما هر روز با آن مواجه میشویم.
این هشدارها، اما یک معنا و مفهوم مشخص دارند؛ آلودگی هوا خطرناک و میتواند مرگبار باشد. حال این سوال در ذهن ایجاد میشود که دقیقا چه چیزی در آلودگی هوا وجود دارد که این همه خطرناک و حتی باعث مرگ میشود؟ در این مطلب قصد داریم تا شما را با کشندهترین عامل موجود در آلودگی هوا آشنا سازیم.
در همین رابطه عضو کمیسیون بهداشت مجلس، با انتقاد از افزایش نگرانکننده سرطانهای مرتبط با آلودگی هوا، قانون هوای پاک را ابزار نجات کشور دانست نه یک متن تزئینی و گفت: بیتفاوتی برخی دستگاهها سلامت مردم را هدف قرار داده و تداوم روند فعلی میتواند پیامدهای سنگینی برای سلامت شهروندان و آینده کشور داشته باشد و ضروری است برنامه اضطراری کوتاهمدتی برای مقابله با آلودگی هوا تدوین شود.
حسن حسن نتاج با انتقاد از اینکه آلایندگی هوا در کلانشهرهای کشور به سطح نگرانکنندهای رسیده و آثار آن بر سلامت عمومی، جامعه را با چالشهای جدی مواجه کرده است، گفت: بر اساس گزارشهای ارائهشده از سوی وزارت بهداشت، وضعیتی که آلودگی هوا در سالهای اخیر ایجاد کرده، بسیار هولناک ارزیابی شده و افزایش بروز سرطانهای مرتبط با آلایندگی در شهرهای بزرگ، نگرانیهای جدی برای نظام سلامت ایجاد کرده است.وی ادامه داد: با وجود هشدارهای مکرر، اقداماتی که باید تاکنون در حوزه مدیریت آلودگی هوا انجام میشد، بهطور کامل محقق نشده است بهویژه دبیرخانه قانون هوای پاک که مسئولیت راهبری این حوزه را بر عهده دارد، بنا بر ارزیابیها ضعیف عمل کرده و نیاز است با اقتدار و پیگیری جدیتری در برابر دستگاههای مسئول ایفای نقش کند؛ دستگاههای متعدد در ایجاد آلایندگی نقش دارند و ضروری است سهم و میزان آلایندگی هرکدام بهطور دقیق تحلیل و مشخص تا امکان نظارت مؤثر فراهم شود.
نماینده بابل در مجلس دوازدهم، یادآور شد: بر اساس این نگاه، هر دستگاه باید مسئولیت خود را بپذیرد و نسبت به اصلاح سازوکارها اقدام کند؛ اگر وزارت نفت در بخشی از آلایندگی نقش دارد، لازم است این موضوع بهصورت شفاف اعلام و پیگیری شود تا در صورت تداوم مشکل، موضوع در مجلس مطرح و نقش نمایندگان در مطالبهگری پررنگتر شود و همین رویکرد برای نیروگاهها، حوزه حملونقل شهری و سایر بخشهایی که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم در تشدید آلودگی هوا نقش دارند نیز صادق است؛ برخی آلایندگی کمتر و برخی بیشتر دارند اما همه آنها باید روند فعالیت خود را اصلاح کنند.در شرایطی که جلسات متعددی با هدف کنترل آلودگی هوا برگزار شده، خروجی مورد انتظار از این جلسات حاصل نشده و نتیجه ملموسی مشاهده نمیشود؛ موضوعی که میتوان آن را ضعف مشترک در عملکرد دولت و مجلس دانست و بر همین اساس، تأکید بر این است که یک برنامه کوتاهمدت و فوری برای مقابله با وضعیت موجود باید بدون تأخیر تدوین و اجرا شود؛ اقدامی در سطح اورژانسی که همه دستگاهها باید سهم خود را در آن بر عهده بگیرند و در کنار این برنامه کوتاهمدت، طراحی یک برنامه بلندمدت نیز ضروری است؛ برنامهای که بخش بودجهای و مدیریتی آن روشن باشد.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، قانون هوای پاک را ابزار نجات کشور دانست نه یک متن تزئینی و تصریح کرد: با وجود پیشبینی ردیفهای بودجهای مناسب برای اجرای تکالیف قانون هوای پاک، گزارشهایی وجود دارد مبنی بر اینکه برخی دستگاهها حتی اقدام به دریافت اعتبارات و پیگیری تخصیص بودجه نکردهاند و این مسئله نشاندهنده ضعف جدی در پیگیریها است و لازم است اصلاح شود.
گلایه از دبیرخانه قانون هوای پاک
وی یادآور شد: در مجموع، گلایه اصلی از دبیرخانه قانون هوای پاک است که باید فعالتر و مؤثرتر عمل کند و جلساتی که در مجلس و کمیسیون بهداشت در مورد آلودگی هوا برگزار می شود در اصل باید در حوزه مسئولیت دبیرخانه باشد و این دبیرخانه باید خود درخواست همکاری از نمایندگان و دستگاهها داشته باشد؛ انتظار میرود با اصلاح روندها، تقویت پیگیریها و مسئولیتپذیری دستگاهها، مسیر اجرای کامل قانون هوای پاک هموارتر شده و اقدامات مؤثر برای حفظ سلامت مردم عملیاتی شود.
گفتنی است آلودگی هوای تهران هر سال جان هزاران نفر را میگیرد، اما اگر فقط یک آلاینده را بهعنوان قاتل اصلی معرفی کنیم، آن آلاینده ذرات معلق با قطر هواگرا کمتر از ۲.۵ میکرومتر یا PM۲.۵ است. سازمان بهداشت جهانی و مطالعات ایرانی نشان میدهند که بیش از ۸۰ تا ۸۵ درصد مرگهای زودرس ناشی از آلودگی هوا مستقیماً به این ذره ریز مربوط میشود.