دلار در روزهای گذشته مرز ۱۲۶ هزار تومان نیز بالا رفت و هر چند اندکی فرونشست اما بازارهای طلا، سکه و حتی سهام را با خود بالا کشید. رشد قیمت دلار این روزها به محرک اصلی تمام بازارها تبدیل شده است.کارشناسان اقتصادی میگویند با توجه حجم نقدینگی و شاخص رو به رشد تورم، رشد قیمت دلار در روندی طبیعی صورت میگیرد. برخی برای دلار سقف ۱۳۰ هزار تومانی را تا پایان امسال در نظر میگیرند و برخی دیگر میگویند این ارز حتی توان رسیدن به قله ۱۶۰ هزار تومانی را هم دارد. همین دیدگاهها تقاضای سرمایهای را دربازار آزاد افزایش داده است. این روند به بازارهای طلا و سکه نیز سرایت کرده و رشد بیسابقه قیمت را در این بازارها رقم زده است. به این ترتیب در ادامه مسیر صعودی طلا و سکه امروز طلا به قله ۱۲میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسید و انواع قطعات سکه از ۳۰۰ هزار تا دو میلیون تومان رشد را تجربه کردند.حتی بازار سهام هم این روزها به دلار دلخوش است. تغییر در روش عرضه ارز فولادیها و مصوبه شورای عالی اقتصاد درباره پالایشیها سبب تقویت این نمادهای دلاری در بازار سهام و جهش قیمت و شاخصها در روز میانی هفته شد. به نظر میرسد دلار این روزها حاکم مطلق بازارهای مالی و سرمایهای است. گفتنی اینکه، دیروز نیز قیمت طلا و سکه با حمایت دلار و افزایش ارزش اونس جهانی طلا، در روند صعودی بازگشایی شد. سکههای سنگین میلیونی گران شدند و سکه امامی وارد محدوده ۱۳۳ میلیون تومانی شد.
دلایل افزایش نرخ دلار
یک عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه فردوسی با اشاره به دلایل افزایش نرخ دلار گفت: عوامل زیادی موجب شده که دلار با فشار سنگینی روبهبالا باشد و مهمترین عامل، ابهامات و ناامنیهای سیاسی در سطح بینالملل است. مهدی بهنامه افزود: زمانی که در کشورهای مختلف ناامنی ایجاد میشود، مردم به سمت کالاهای امن مانند دلار و طلا میروند. از زمان جنگ جهانی تاکنون، دلار و طلا همواره بهعنوان دارایی امن شناخته شدهاند و افزایش تقاضا برای آنها قیمت را بالا میبرد.علاوه بر این، دادههای تورمی نیز اثرگذارند. وقتی کالاهای مختلف افزایش قیمت دارند، مردم برای حفظ ارزش پولشان به خرید دلار روی میآورند. در پایان سال میلادی هم معمولاً تقاضا از سوی مسافران خارجی یا شرکتهایی که با خارج در ارتباط هستند و تسویه حساب دارند زیاد میشود و این موضوع هم بر نرخ دلار تأثیر میگذارد. بهنامه در ادامه میگوید: نا امنیهای اقتصادی داخل کشور هم اثر خود را میگذارد، حتی اظهارات رئیس بانک مرکزی درباره وضعیت بانکها باعث میشود مردم احساس ناامنی بیشتری کنند. از طرف دیگر، شرایطی که آمریکا ایجاد کرده نیز به بیثباتی و افزایش تقاضا برای دلار دامن میزند. به عنوان مثال اتفاقات ونزوئلا تاثیر زیادی بر رشد قیمت دلار داشت. وی یکی دیگر از عوامل مؤثر را افزایش قیمت جهانی طلا عنوان کرد و اظهارداشت: وقتی قیمت جهانی طلا به دلیل ناامنیهای بینالمللی بالا میرود، خرید طلا مقرون به صرفه نیست و مردم ممکن است به جای آن به سمت دلار بروند که افزایش تقاضا، افزایش قیمت را در پی دارد. بهنامه با انتقاد از کاهش درآمدهای نفتی تصریح کرد: ۸۰ درصد درآمد ارزی کشور ما از نفت است، اما با توجه به شرایط موجود، ایران نمیتواند مثل قبل نفت بفروشد. شنیدهام حتی فروش نفت با روشهای خاص انجام میشود. این وضعیت باعث کاهش درآمدهای نفتی شده و به تبع آن عرضه دلار کمتر شده است. مجموع این عوامل موجب شده قیمت دلار با سرعت افزایش پیدا کند.مشکلات ساختاری اقتصاد ما بسیار عمیق شده است. مثل قطاری که از ریل خارج شده و به این راحتی نمیتوان آن را به حرکت درآورد. فسادهای مالی بزرگ، برداشتهای میلیاردی و ضعف ساختارها باعث شده نتوانیم با یک روش مشخص بازار را کنترل کنیم. بانک مرکزی تنها میتواند حجم پول را کنترل کند؛ چراکه افزایش حجم پول موجب تورم و در نهایت افزایش نرخ دلار میشود.